Jaskra to grupa chorób oczu prowadząca do postępującego i nieodwracalnego uszkodzenia nerwu wzrokowego i komórek zwojowych siatkówki. Głównym modyfikowalnym czynnikiem ryzyka jest nadmierny wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego, zatem większość działań terapeutycznych ma na celu jego obniżenie. Poza tradycyjną chirurgią jaskry, której złotym standardem jest trabekulektomia, wyróżnia się zabiegi operacyjne typu chirurgii minimalnie inwazyjnej (minimally invasive glaucoma surgery − MIGS.
MIGS to szereg zabiegów, które charakteryzują się: użyciem różnego rodzaju urządzeń, mniejszą inwazyjnością (procedury wykonywane są z dostępu ab interno), krótszym okresem rekonwalescencji oraz zaoszczędzeniem spojówki. Uzyskuje się bardziej umiarkowany efekt obniżenia ciśnienia wewnątrzgałkowego niż w przypadku trabekulektomii, jednak ingerencja w struktury gałki ocznej jest dużo mniejsza, co wpływa z kolei na wyższy poziom bezpieczeństwa tego typu zabiegów. Podstawowe mechanizmy działania MIGS to: ominięcie siateczki beleczkowania, zwiększenie niekonwencjonalnej drogi odpływu cieczy wodnistej poprzez przestrzeń nadnaczyniówkową lub utworzenie odpływu do przestrzeni podspojówkowej. W zależności od lokalizacji wyróżniamy następujące techniki i urządzenia: trabekulektomia ab interno z użyciem Trabectome, kanalo plastyka ab interno, iStent, iStent Inject, Hydrus (kanał Schlemma); CyPass, iStent Supra (przestrzeń nadnaczyniówkowa); XEN Gel Stent, MicroShunt (przestrzeń podspojówkowa).
Chirurgia minimalnie inwazyjna jest stosunkowo młodą gałęzią chirurgii jaskry, dlatego wciąż brak obserwacji długoterminowych oraz randomizowanych badań kontrolnych, które porównywałyby nowe metody do złotego standardu – trabekulektomii. Bez tego typu badań trudno obiektywnie mówić o efektywności oraz powikłaniach nowatorskich zabiegów. Jednocześnie jest to dziedzina bardzo rozwojowa i stale wprowadza się różnorodne innowacyjne rozwiązania.
